A. KINH TẾ THẾ GIỚI:
· Từ 14/2, Trung Quốc sẽ giảm một nửa thuế đối với số hàng hóa nhập khẩu trị giá 75 tỷ USD từ Mỹ. Mức giảm này sẽ được áp dụng với mức thuế 5% và 10% được Bắc Kinh áp đặt hồi tháng 9/2019 đối với hơn 1.700 mặt hàng từ Mỹ. Theo Thỏa thuận giai đoạn 1, Mỹ cũng sẽ giảm thuế cho 120 tỷ USD hàng nhập từ Trung Quốc. Ngày 7/2, cố vấn Nhà Trắng Larry Kudlow cho biết, trong cuộc điện đàm cùng ngày giữa hai nhà lãnh đạo Mỹ - Trung, Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình đã khẳng định, Trung Quốc vẫn sẽ đáp ứng các mục tiêu mua hàng được đặt ra trong thỏa thuận thương mại giai đoạn một với Mỹ, bất chấp những đình trệ liên quan đến dịch nCoV. (Reuters, ĐSQVN tại Mỹ, 5/2)
· OPEC+ dự kiến kéo dài thời gian cắt giảm sản lượng dầu mỏ đến hết 2020 do tác động của nCoV, đặc biệt trong lĩnh vực vận tải, du lịch, công nghiệp, khiến giá dầu giảm mạnh trong thời gian qua. (Bloomberg, 7/2)
· Do ảnh hưởng của nCoV, Mỹ, Hàn Quốc, Nhật Bản, Thái Lan ghi nhận sự sụt giảm của du khách Trung Quốc. Oxford Economics dự báo, lượng khách Trung Quốc sang Mỹ sẽ giảm 1,6 triệu trong năm 2020. Du khách Trung Quốc có mức chi tiêu cao nhất ở Mỹ, với mức trung bình là 6.500 USD/người so với mức 4.000 USD của các nước khác. (CNBC, 7/2)
1. Mỹ:
· Ngày 24/1, Mỹ đã tăng thuế 25% với thép và 10% với nhôm nhập khẩu từ một số nước, so với mức hiện tại là 25% và 10%. Các nước không trong diện tăng thuế là Argentina, Australia, Brazil, Canada, Mexico và Hàn Quốc (thép) và Argentina, Australia, Canada và Mexico (nhôm). Các mặt hàng có nguồn gốc từ nhôm phải chịu thêm 10% thuế và đối với thép là 25%, bao gồm một số loại dây cơ bản, cáp điện, cáp quang và ốp lưng, vỏ thân máy của một số loại xe và các sản phẩm từ thép bao gồm đinh tán, đinh mũ, đinh ghim cũng như một số bộ phận lắp ráp xe cơ giới. (TLSQVN tại Houston, Bnews, 8/2)
· Theo báo cáo của Bộ Thương mại Mỹ, lần đầu tiên trong 6 năm, thâm hụt thương mại của Mỹ năm 2019 giảm 1,7% (tương đương 10,9 tỷ USD) xuống còn 616,8 tỷ USD so với 2018 nhờ sản xuất dầu trong nước cải thiện, chính sách thương mại Tổng thống Trump theo hướng bảo hộ hơn. Thâm hụt thương mại hàng hóa với Trung Quốc giảm 17,6% (73,9 tỷ USD) còn 345,6 tỷ USD năm 2019. Đây là lần đầu tiên thâm hụt thương mại với Trung Quốc giảm mạnh kể từ 2016 do cả hai đều áp thuế cao lên hàng hóa của nhau.
· Báo cáo của Bộ Lao động Mỹ cho thấy, tăng trưởng việc làm vẫn diễn ra ổn định. Trong tháng 1, nền kinh tế Mỹ đã có thêm 22.500 việc làm, tiền lương tăng 3,1% so với cùng kỳ năm trước. Tỷ lệ thất nghiệp tăng nhẹ lên mức 3,6%, chủ yếu do nhiều người tái gia nhập lực lượng lao động, vẫn ở mức gần thấp nhất trong 50 năm. (Bloomberg, 10/2)
· Bộ trưởng Tài chính Mỹ Steven Mnuchin cho biết, tăng trưởng GDP của Mỹ năm 2020 dự kiến sẽ ở mức dưới 3%, do sản xuất trong nước và xuất khẩu dự kiến giảm, một phần vì Boeing tạm dừng sản xuất máy bay 737 MAX vì vấn đề đảm bảo an toàn bay (Washington times, 7/2/2020)
· Theo đánh giá, Coronavirus có thể khiến kinh tế Mỹ thiệt hại 35 tỷ USD trong năm 2020 và GDP giảm từ 0.1-0.2%. Các thiệt hại trước mắt là sụt giảm nguồn thu từ du lịch, chuỗi cung ứng vật tư, phụ tùng cho các ngành công nghiệp; trong khi tâm lý hoang mang sẽ khiến đầu tư doanh nghiệp và tiêu dùng cá nhân thu hẹp. Theo Benn Steil, Chuyên gia cao cấp thuộc Hội đồng đối ngoại, đợt bùng phát dịch có thể sẽ buộc Cục Dự trữ liên bang Mỹ (FED) phải cắt giảm lãi suất nhằm giảm thiểu thiệt hại cho thị trường nhưng điều này phụ thuộc rất nhiều vào diễn biến của bệnh dịch. (ĐSQVN tại Mỹ, WSJ, FT, 5/2)
2. Trung Quốc:
· Nhiều chuyên gia kinh tế Trung Quốc cho rằng, đánh giá từ góc độ dài hạn, mặc dù nCoV gây thiệt hại kinh tế lớn hơn SARS, nhưng hiện nay nền kinh tế Trung Quốc ít phụ thuộc vào xuất nhập khẩu, có nguồn lực nội sinh lớn, và xu hướng tốt lên trong dài hạn sẽ không thay đổi. Khi dịch được kiểm soát, kinh tế sẽ tăng trưởng trở lại trong nửa cuối năm, ngành dịch vụ cũng nhanh chóng hồi phục, sức tiêu dùng cũng sẽ giải phóng. Ngày 3/2, NHTW Trung Quốc đã tung ra gói hỗ trợ 22 tỷ USD để hỗ trợ nền kinh tế. Cựu Thứ trưởng Thương mại Trung Quốc Ngụy Kiến Quốc, người hiện đang giữ chức Phó Giám đốc Điều hành Trung tâm Trao đổi Kinh tế Quốc tế Trung Quốc, còn cho rằng tăng trưởng kinh tế Trung Quốc dự kiến sẽ đạt trên 5% trong quý 1/2020, và tăng trưởng có thể vẫn mạnh mẽ ở mức 6% trong 2020. (các ĐSQVN tại Trung Quốc, Mỹ, TTXVN, 5-8/2)
· Trong khi đó, Công ty tư vấn Evercore Partners dự báo, kinh tế Trung Quốc có thể chỉ tăng trưởng 0% trong quý 1/2020 do ảnh hưởng bởi nCoV. Tuy nhiên, Công ty này cũng nhận định, dịch viêm phổi lần này không ảnh hưởng nhiều lắm đến kinh tế Mỹ, ngoài ảnh hưởng từ du lịch và thương mại với Trung Quốc. Chủ tịch Evercore Partners cho rằng, kinh tế Mỹ có mức tăng trưởng khá trong thời kỳ SARS bùng nổ, và điều tương tự cũng sẽ xảy ra lần này. (CNBC, 8/2)
· Bộ trưởng Tài chính Trung Quốc Lưu Côn cho biết, nước này đã dành khoảng 10 tỷ USD để hỗ trợ kiểm soát virus Corona. Tính đến 18h ngày 8/2, Trung Quốc đã chi 4,5 tỷ USD để kiểm soát sự bùng phát của virus. Ngoài ra, các cơ quan tài chính trung ương sẽ tiếp tục đưa ra các chính sách thuận lợi để hạn chế sự lây lan của virus. Tại các địa phương sẽ hỗ trợ nối lại sản xuất của nhà máy và giúp các doanh nghiệp vừa và nhỏ gặp khó trong đợt dịch bệnh. (Bloomberg, 9/2)
3. Khu vực châu Âu:
· Báo cáo ngày 7/2 của chính phủ Đức cho biết chỉ số sản xuất công nghiệp của nước này tiếp tục sụt giảm lần thứ 5 trong 7 tháng qua (gần 7% trong năm), cảnh báo kinh tế Đức có khả năng rơi vào suy thoái. Theo OECD, Đức dự kiến tăng trưởng 0,4% trong năm 2020 và 0,9% trong năm 2021. Trong khi đó, HSBC nhận định, kinh tế Châu Âu có thể đã chạm đáy và sẽ tăng trưởng trở lại trong năm 2020, nhờ các tín hiệu tích cực từ ngành chế tạo. Tăng trưởng kinh tế quý 4/2019 chỉ đạt 0,1%, là mức thấp nhất trong 7 năm trở lại đây. (HSBC, 7-8/2)
· Ngày 8/2, trong khuôn khổ chuyến thăm hai ngày tới Tokyo, Ngoại trưởng Anh Dominic Raab và người đồng cấp Nhật Bản Toshimitsu Motegi đã nhất trí tìm kiếm một thỏa thuận thương mại tự do “tham vọng và chất lượng cao”, tương xứng với hiệp định thương mại của Nhật với EU. Hai bên mong muốn sẽ bắt đầu và kết thúc đàm phán sớm nhất có thể. Sau Brexit, Anh hi vọng có thể đàm phán thỏa thuận thương mại mới không chỉ với Bỉ mà còn với Mỹ, Nhật. Kể từ sau khi Anh rời EU, đây là chuyến công du nước ngoài quan trọng đầu tiên của Ngoại trưởng Raab, đến 4 nước Châu Á gồm Úc, Nhật Bản, Singapore và Malaysia (AFP, 8/2).
· Thủ tướng Anh Boris Johnson thông báo kế hoạch cấm bán ô tô chạy xăng và dầu diesel vào năm 2035, sớm hơn 5 năm so với kế hoạch cũ, nhằm đẩy nhanh nỗ lực ứng phó với biến đổi khí hậu. Khi lệnh cấm có hiệu lực, người dân chỉ có thể mua các dòng xe chạy điện hoặc hydro. Trước đó, nhiều quốc gia và thành phố cũng công bố các kế hoạch tương tự. Pháp dự kiến cấm bán ô tô chạy nhiên liệu hóa thạch vào năm 2040. Paris (Pháp), Madrid (Tây Ban Nha), Mexico City (Mexico) và Athens (Hy Lạp) tuyên bố đến 2025 sẽ cấm phương tiện chạy động cơ diesel hoạt động trong trung tâm thành phố. (BBC, Reuters, 5/2)
4. Nhật Bản và Hàn Quốc:
· Nhật Bản: (i) Số liệu tạm tính của Nội các Nhật Bản ngày 07/02 cho biết, chỉ số trùng khớp tháng 12/2019 chỉ đạt 94,7 điểm - được nhận định là đang tiếp tục “xấu hơn” trong tháng thứ 5 liên tiếp. Chỉ số này báo hiệu nền kinh tế yếu và đang bước vào kỳ suy thoái (Jiji, 08/02); (ii) Theo khảo sát của Nikkei Asian Review ngày 07/02, 108/124, tức 87,1% số doanh nghiệp Nhật Bản tham gia khảo sát sẽ tạm dừng 1 phần hoặc toàn bộ hoạt động tại Trung Quốc do lo ngại virus Corona bùng phát. Các hãng sản xuất lớn như Toyota Motor, Honda, Shiseido sẽ tiếp tục đóng cửa nhà máy đến hết 16/2. (Nikkei Asian Review, NHK, 08/02)
· Hàn Quốc: Theo Tổ chức hợp tác và phát triển kinh tế (OECD) ngày 10/2, chỉ số giá tiêu dùng của Hàn Quốc năm 2019 chỉ đạt 0,4%, đứng thứ 33/36 nước thành viên OECD, mức thấp nhất kể từ khi thực hiện thống kê liên quan. Các chuyên gia dự đoán dù chỉ số tháng 1/2020 đã tăng trở lại ở mức 1,5%, nhưng dịch virus corona chủng mới có thể khiến tiêu dùng nội địa co hẹp. (Arirang, 10/02)
5. ASEAN và các nền kinh tế mới nổi:
· Giao thông giữa Trung Quốc và Singapore đã giảm sút mạnh do số lượng các chuyến bay đã bị cắt giảm 70-80% và lượng du khách đã giảm từ 60-70%. Singapore đang chuẩn bị hỗ trợ ngành hàng không trong dự toán Ngân sách năm tài khoá 2020 và các biện pháp sẽ được công bố cuối tháng 2/2020. (ĐSQVN tại Singapore, Strait Times, 8/2)
· Các hoạt động xuất khẩu của Indonesia đã bắt đầu chịu thiệt hại bởi dịch viêm đường hô hấp do chủng mới của virus Corona (2019-nCoV). Sự bùng phát của dịch bệnh do nCoV đã cản trở hoạt động vận chuyển hàng hóa sang Trung Quốc-một trong những nước nhập khẩu dầu cọ lớn nhất của Indonesia. Theo ông Hariyadi Sukamdani Chủ tịch Hiệp hội giới chủ Indonesia (Apindo), với việc trao đổi thương mại với Trung Quốc sụt giảm, chính phủ nước này sẽ khó đạt được mục tiêu tăng trưởng kinh tế 5,3% trong năm 2020, trong trường hợp dịch bệnh tiếp tục diễn biến phức tạp tăng trưởng kinh tế dự kiến đạt 5%. (TTXVN, 5/2).
· Nền kinh tế Malaysia dự báo tăng trưởng 4,5% trong năm nay, thấp hơn mức dự báo 4,8% trước đây của Chính phủ nước này, trích lời Thủ tướng Mahathir Mohamad ngày 10/2. Bộ Tài chính Malaysia đã đưa ra một gói kích cầu để bảo vệ nền kinh tế khỏi những ảnh hưởng của sự bùng phát dịch bệnh do nCoV gây ra. Bộ trưởng Tài chính Malaysia cho biết họ đang thu thập báo cáo từ các Bộ ngành khác và sẽ đưa ra kế hoạch kích thích nền kinh tế ngay khi hoàn thành. (Reuters, 10/2)
· Mười hai đặc khu kinh tế tại Lào đã giúp thu hút đầu tư lên đến 5,7 tỷ USD và tạo ra hàng ngàn việc làm cho dân địa phương. Trong đó, các nhà đầu tư đặc khu đã rót vốn 4,28 tỷ USD, các công ty tư nhân đầu tư 1,36 tỷ USD và Chính phủ Lào đầu tư hơn 52 triệu USD. Các công ty đầu tư vào các đặc khu bao gồm 26,34% về lĩnh vực công nghiệp, 25,26% về lĩnh vực thương mại và 48,4% trong lĩnh vực dịch vụ.
· Tăng trưởng GDP của Ấn Độ giảm đáng kể do tăng trưởng chậm trong sản xuất và xây dựng. Cục Thống kê Quốc gia của Ấn Độ đã dự báo tăng trưởng GDP Ấn Độ năm 2020 chỉ đạt 5%, mức thấp nhất trong vòng 11 năm. Tăng trưởng sản xuất năm 2020 ước chừng chỉ đạt 2% (năm 2019 đạt 6,9%), thấp nhất trong vòng 15 năm. Trong khi đó, tăng trưởng trong ngành xây dựng cũng được dự báo giảm từ 8,7% năm 2019 xuống còn 3,2% năm 2020, thấp nhất trong vòng 6 năm. (The Economic Times of India, 06/02)
Tổng hợp