Thời gian gần đây, tình trạng lừa đảo sử dụng công nghệ cao (mạng viễn thông, mạng Internet, điện thoại thông minh…) có chiều hướng gia tăng và diễn biến phức tạp.
Kẻ xấu thường lợi dụng sự hoang mang, thiếu thông tin, thiếu kỹ năng sử dụng thiết bị điện tử của nạn nhân để lừa đảo, gây ra thiệt hại lớn về kinh tế cho nạn nhân. Một số thủ đoạn của kẻ xấu thường thực hiện là: Đánh cắp thông tin tài khoản mạng xã hội hoặc thông tin bảo mật ngân hàng để phục vụ mục đích chiếm đoạt tài sản; Mạo danh để chuyển tiền hoặc chuyển khoản nhầm tiền để lừa đảo ép vay nặng lãi; Huy động vốn với lãi suất cao…
Các thủ đoạn lừa đảo chiếm đoạt tài sản qua không gian mạng:
Đánh cắp thông tin tài khoản mạng xã hội hoặc thông tin bảo mật ngân hàng để phục vụ mục đích chiếm đoạt tài sản:
Tội phạm thường thông qua thủ đoạn mạo danh là cán bộ ngân hàng yêu cầu nạn nhân cung cấp thông tin tài khoản, thẻ ngân hàng, ví điện tử, mã PIN, OTP để xử lý sự cố liên quan đến các dịch vụ ngân hàng; xác minh nguồn tiền lớn đang chuyển cho nạn nhân...
Thủ đoạn mạo danh nhân viên các công ty có uy tín (hoặc người quen) thông báo trúng thưởng (hoặc nhờ gửi nhận tiền) rồi gửi mail/tin nhắn chứa link truy cập vào website giả mạo có thiết kế giống với trang chủ của ngân hàng, yêu cầu nạn nhân nhập thông tin tài khoản, thẻ ngân hàng, ví điện tử, mật khẩu, mã OTP. Sau đó, đối tượng sử dụng các thông tin trên để đăng nhập vào tài khoản của nạn nhân và thực hiện lệnh chuyển tiền, rút tiền khỏi tài khoản.
Thủ đoạn đăng tải các đường link có tính chất gây sốc, tò mò, thu hút sự chú ý của người xem (liên kết đến các trang website) có chứa mã độc, khi đến các trang web đó sẽ yêu cầu đăng nhập tài khoản mạng xã hội (Facebook, Zalo...), cung cấp thông tin người dùng, tài khoản ngân hàng, ví điện tử... Qua đó, các tin tặc sẽ khai thác thông tin trên, đánh cắp và chiếm quyền sử dụng các trên để phục vụ mục đích xấu như bán thông tin người dùng, nhắn tin cho bạn bè, người thân vay mượn tiền, nhờ mua thẻ điện thoại...
Mạo danh để chuyển tiền hoặc chuyển khoản nhầm tiền để lừa đảo ép vay nặng lãi:
Tội phạm thường có thủ đoạn giả danh cán bộ các cơ quan chức năng (Công an, Viện Kiểm sát, Tòa án, Y tế, Bệnh viện...) gọi điện thoại thông báo đang điều tra các vụ án (thường là án ma túy, rửa tiền) có liên quan đến nạn nhân, hoặc yêu cầu nạn nhân xác nhận thông tin vì có thông tin trùng với nạn nhân có kết quả dương tính với Covid-19, sau đó yêu cầu nạn nhân khai báo thêm các thông tin liên quan, hướng đến việc cung cấp thông tin về tài khoản và tiền gửi trong tài khoản ngân hàng của nạn nhân. Khi biết nạn nhân có tiền gửi tại ngân hàng, đối tượng yêu cầu nạn nhân phải chuyển tiền vào tài khoản của chúng hoặc tự lập một tài khoản mới chuyển tiền vào đó và cung cấp thông tin, mật khẩu tài khoản đó cho chúng để “cơ quan chức năng” chứng minh đó là nguồn tiền gì? Có phải tiền do phạm tội mà có hay không?...
Tội phạm cũng dùng thủ đoạn giả danh là kỹ sư, bác sĩ, quân nhân, doanh nhân, phi công, thuyền trưởng... người nước ngoài (bằng cách đưa các hình ảnh giới thiệu là đang sinh sống, kinh doanh tại Anh, Mỹ hoặc đang chiến đấu tại Syria, Ly bia... trên các mạng xã hội như Facebook, Zalo, Whatsapp, Skype...) để làm quen, kết bạn, hứa kết hôn và bảo lãnh đi nước ngoài, hứa gửi quà tặng có giá trị lớn, trong đó có nhiều ngoại tệ, vàng, trang sức, đồ vật có giá trị lớn. Sau đó, các đối tượng giả danh là nhân viên giao nhận hàng, hải quan, thuế vụ, bưu điện... thông báo thùng quà biếu đang bị tạm giữ vì có nhiều ngoại tệ, hàng hóa giá trị lớn và đề nghị nạn nhân phải nộp thuế, lệ phí để nhận hàng.
Giả danh là nhân viên công ty, doanh nghiệp có uy tín trên thị trường gọi điện, nhắn tin thông báo trúng thưởng và yêu cầu nạn nhân chuyển tiền hoặc nạp thẻ điện thoại để làm phí nhận thưởng.
Các đối tượng sau khi có được một số thông tin cá nhân của người dùng như tên tuổi, số điện thoại hay thậm chí là địa chỉ, các đối tượng lừa đảo sẽ cố ý “chuyển nhầm" một khoản tiền đến cho “con mồi". Kẻ lừa đảo sẽ giả danh là người thu hồi nợ của một công ty tài chính để liên hệ với người dùng. Lúc này chúng có thể yêu cầu người dùng trả lại số tiền kia như một khoản vay cùng với khoản lãi rất cao.
Huy động vốn với lãi suất cao (Kinh doanh đa cấp qua các sàn giao dịch tiền ảo, sàn ngoại hối, hoặc đầu tư đào tiền kỹ thuật số), tội phạm thường có các thủ đoạn:
Giả là công ty, tập đoàn lớn trên thế giới, quảng cáo đang thực hiện các dự án, lôi kéo nhiều người tham gia đầu tư, huy động vốn với lãi suất cao. Người tham gia phải cài đặt ứng dụng do công ty này tạo ra và chuyển tiền vào tài khoản của công ty để mua một hoặc nhiều gói đầu tư; khi truy cập vào ứng dụng sẽ thấy lợi nhuận tăng dần theo kỳ hạn gửi. Ban đầu, “công ty” có thể quy đổi tài khoản thành tiền để trả cho một số người; tuy nhiên, sau một thời gian huy động được số tiền lớn, các đối tượng tuyên bố phá sản, giải thể và đánh sập ứng dụng chiếm đoạt tiền. Nạn nhân không đòi được quyền lợi vì đây chỉ là các công ty, tập đoàn giả không được công nhận hoạt động tại Việt Nam.
Thực chất của thủ đoạn lừa đảo này là vay tiền của người sau trả cho người trước, lôi kéo được càng nhiều người thì được càng nhiều “hoa hồng”... Do đó, người tham gia trước sẽ trở thành “kẻ môi giới” thực hiện các hành vi “mồi chài”, lôi kéo những người thân, quen cùng tham gia.
Một số biện pháp cảnh giác, phòng ngừa:
Cảnh giác với các cuộc điện thoại từ số máy lạ, nhất là các số máy có đầu số nước ngoài; tuyệt đối không cung cấp số điện thoại cá nhân, thông tin cá nhân cho bất kỳ tổ chức, cá nhân nào khi chưa biết họ là ai và sử dụng vào mục đích gì; Tuyệt đối không mua, bán, cho mượn giấy chứng minh thư nhân dân, tài khoản cá nhân, các loại thẻ tín dụng do ngân hàng cấp, phát. Không chuyển, nộp tiền vào bất kỳ tài khoản cá nhân, tổ chức nào khi chưa biết rõ họ là ai; Tuyệt đối không thực hiện các yêu cầu chuyển tiền thông qua tin nhắn của các trang mạng xã hội như: facebook, zalo, viber,… kể cả là của người thân, bạn bè. Cần gọi điện xác nhận nếu người nhận không nghe máy hoặc viện lý do không tiện nói chuyện thì kiên quyết không chuyển khoản để tránh trường hợp người thân, bạn bè bị hack tài khoản; Cảnh giác, thận trọng, xác minh kỹ thông tin khi thực hiện các giao dịch chuyển tiền; chỉ thực hiện giao dịch trên các website chính thức của các tổ chức tài chính, ngân hàng. Tuyệt đối không cung cấp mã OTP cho người khác; hạn chế việc công khai ngày sinh, số căn cước công dân, số điện thoại, số tài khoản ngân hàng trên không gian mạng. Các tài khoản công khai dùng để giao dịch trực tuyến cần hạn chế số tiền dư quá lớn; Cùng với đó, thường xuyên kiểm tra và cập nhật các tính năng bảo mật, quyền riêng tư trên các tài khoản mạng xã hội, thư điện tử, tài khoản ngân hàng. Thận trọng khi nhận sử dụng thư điện tử. Chỉ mở thư điện tử hoặc tải xuống phần mềm/ứng dụng từ các nguồn đáng tin cậy. Thực hiện các biện pháp để bảo vệ thiết bị cá nhân kết nối, truy cập các dịch vụ trên không gian mạng bằng các công cụ bảo mật, phần mềm diệt virus.
Các đơn vị, cá nhân khi phát hiện hoạt động lừa đảo, chủ động liên hệ với Công an nơi gần nhất hoặc Bộ phận ứng cứu sự cố máy tính – Sở Thông tin và Truyền thông (Điện thoại 0934.227.575; Email: admin@phutho.gov.vn) để được hỗ trợ kịp thời.
Tải link chi tiết xem tại đây!