Nói về chính sách, trong cuốn Lịch sử nội chiến Việt Nam 1771-1802 (Văn sử học xuất bản 1973) còn ghi chuyện trị quốc dưới thời Tây Sơn: “Có lẽ lần đầu tiên trong lịch sử dân ta mới gặp một chính quyền cố thi hành hiệu nghiệm chính sách đến mức tối đa bằng cách bắt dân mang thẻ “tín bài”. Đó là một tấm thẻ giữa in 4 chữ triện “Thiên hạ đại tín” chung quanh viết họ tên, quê quán của người có thẻ và có đánh dấu một ngón tay bên trái làm bằng. Thẻ phải đeo luôn trong mình phòng khi xét hỏi. Không có thẻ là dân lậu, phải sung quân. Xã trưởng, tổng trưởng của họ phải phạt”. Nếu xem lại giai đoạn các tập đoàn phong kiến cát cứ, chia cắt non sông, nội chiến liên miên, mới thấy việc thi hành chính sách một cách nghiêm cẩn của nhà Tây Sơn lúc bấy giờ có ý nghĩa như thế nào.
Hiện nay, Tổng cục Di trú ( thuộc Bộ Nội vụ Campuchia) đang thực hiện Nghị định 129 về đăng ký kê khai và nộp giấy tờ hành chính bất thường đối với người nước ngoài sinh sống tại Campuchia. Ai trốn tránh đăng ký, cơ quan chức năng Campuchia sẽ bắt giữ và trả về đất nước mà từ đó họ ra đi.
Trong thời đại hội nhập sâu rộng hiện nay, nhiều nước trên thế giới yêu cầu phải có hộ chiếu điện tử khi xuất nhập cảnh. Hộ chiếu điện tử (e-passport) là một quyển sổ hộ chiếu bằng giấy như bình thường nhưng có gắn thêm con chip để lưu lại thông tin cá nhân như họ tên, ngày tháng năm sinh, giới tính, số hộ chiếu và dữ liệu sinh trắc học của người sử dụng. Dữ liệu sinh trắc học bao gồm vân tay, gương mặt hoặc nhận diện mống mắt. Theo trang web của chính phủ Canada, mục tiêu chính của e-passport là tăng tính an ninh, từ đó hạn chế tình trạng giả mạo hộ chiếu. Còn theo trang web của Bộ Nội vụ Mỹ, e-passport có thể giúp chống lại tình trạng trộm cắp hộ chiếu để làm chuyện xấu, tăng cường bảo mật sự riêng tư cho người dùng. E-passport còn ngăn chặn việc chỉnh sửa hộ chiếu để nhập cư trái phép.
Từ việc đánh số thứ tự giản đơn ở các bệnh viện tuyến huyện đến số hóa định danh trong hộ chiếu để nhận diện toàn cầu thể hiện một bước tiến của văn minh quản trị. Số hóa gắn liền với rành mạch, công khai. Minh bạch công khai sẽ hết ngay khôn vặt, một đặc tính có thể cản trở người Việt khi vào sân chơi chung, khi tham gia thế giới phẳng toàn cầu./.
Dư Hồng Quảng