Phú Thọ, một miền đất gìn giữ nét lịch sử văn hóa đặc sắc, lâu đời, nơi có hàng trăm lễ hội vào mùa xuân, trong đó Lễ hội Đền Hùng là trung tâm, là biểu tượng của sự hội tụ và tỏa sáng tinh thần dân tộc.
“Ai về Phú Thọ cùng ta,
Vui ngày giỗ Tổ tháng ba mùng mười”
Với mỗi người Việt Nam, khi về Đền Hùng là hành trình trở về nơi nguồn cội, tín ngưỡng thờ cúng Vua Hùng được truyền tụng từ ngàn xưa mang đậm bản sắc dân tộc Việt Nam.
“Dù ai đi ngược về xuôi
Nhớ ngày giỗ Tổ mùng mười tháng ba
Khắp miền truyền mãi câu ca
Nước non vẫn nước non nhà nghìn năm”
Trải qua bao thăng trầm của lịch sử, nước non vẫn mãi trường tồn và phát triển. Nét văn hóa đặc sắc có một không hai trên thế giới đã được UNESCO vinh danh là di sản văn hóa phi vật thể đại diện của nhân loại.
Hồ sơ di sản Tín ngưỡng thờ cúng Hùng Vương trên trang Web chính thức của UNESCO, Tổ chức Văn hóa, Khoa học và Giáo dục của Liên hợp quốc
Nói về thời đại Vua Hùng không thể không nói đến Hát Xoan Phú Thọ, Hát Xoan là loại hình dân ca lễ nghi phong tục hát thờ thần, thành hoàng với hình thức nghệ thuật đa yếu tố: có nhạc, hát, múa; thường được biểu diễn vào dịp đầu xuân, phổ biến ở vùng đất tổ Hùng Vương.
Hồ sơ di sản hát Xoan Phú Thọ trên trang Web của UNESCO
Hành trình hát Xoan Phú Thọ được ghi danh di sản thế giới cũng rất đặc biệt. Trước đó, năm 2011, hát Xoan Phú Thọ được UNESCO đưa vào danh sách Di sản Văn hóa phi vật thể cần bảo vệ khẩn cấp. Sau nhiều năm tâm huyết bảo tồn và phát huy giá trị di sản của tỉnh Phú Thọ, đến năm 2017 hát Xoan được công nhận là di sản văn hóa phi vật thể đại diện của nhân loại.
Hiện nay hát Xoan được truyền dạy cho cho giáo viên âm nhạc các trường Tiểu học và THCS trên địa bàn tỉnh Phú Thọ để phục vụ việc truyền dạy cho học sinh bậc Tiểu học và Trung học cơ sở. Phong trào học hát Xoan cũng được các cơ quan đoàn thể hưởng ứng tích cực. Các đoàn khách nước ngoài đến thăm và làm việc tại tỉnh thường được thưởng thức và trải nghiệm các làn điệu hát Xoan do các nghệ nhân biểu diễn.
Hồ sơ di sản thế giới của vùng Đất Tổ được chuẩn bị công phu, nhiều minh chứng, tài liệu và được đăng tải trang trọng trên trang web chính thống của UNESCO với các phiên bản tiếng Anh, Pháp và tiếng Việt.
Xuân Nhuần