Cam canh tập trung chủ yếu trên địa bàn các xã Cao Phong, Mường Thàng, Thung Nai, cho thu hoạch cao điểm từ tháng 12 đến Tết Nguyên đán, được nhiều người tiêu dùng tin tưởng
Theo thống kê của ngành Nông nghiệp, tình trạng suy thoái diện tích cây cam trên địa bàn tỉnh diễn ra mạnh trong giai đoạn 2018 - 2021 do hết chu kỳ kinh doanh. Từ năm 2022 đến nay, mức độ suy thoái đã giảm đáng kể nhờ các vùng sản xuất từng bước áp dụng một số tiến bộ kỹ thuật vào canh tác. Tuy nhiên, tại một số địa phương vẫn còn tình trạng phát triển cây có múi ngoài quy hoạch đã được phê duyệt; một số diện tích trồng mới không đáp ứng điều kiện về đất đai, nguồn nước, dẫn đến chi phí đầu tư cao nhưng hiệu quả thấp; giống cây sử dụng chưa bảo đảm chất lượng, nhiễm một số dịch hại nguy hiểm.
Tại vùng sản xuất cam Cao Phong, qua nhiều năm canh tác, một số diện tích đã già cỗi, hết chu kỳ. Ở một số khu vực, dù đã hình thành vùng sản xuất tập trung mang tính hàng hóa, song việc trồng xen nhiều giống có yêu cầu chăm sóc khác nhau gây khó khăn trong áp dụng đồng bộ quy trình kỹ thuật, quản lý vùng trồng và cấp mã số vùng trồng.
Các vùng cam tại xã Cao Phong sau nhiều năm canh tác đòi hỏi phải tái canh, phục hồi chất lượng
Để khắc phục những hạn chế trên, đồng thời phát triển cây có múi theo hướng ổn định, bền vững và hiệu quả, UBND tỉnh Hòa Bình (cũ) đã ban hành Quyết định phê duyệt Đề án tái canh cây ăn quả có múi giai đoạn 2021 - 2025, định hướng đến năm 2030. Đề án giao Sở Nông nghiệp và Môi trường chủ trì, phối hợp với các sở, ban, ngành và UBND các xã tổ chức triển khai, với mục tiêu xây dựng mô hình mẫu về tổ chức lại sản xuất, tiêu thụ sản phẩm cam Cao Phong theo chuỗi giá trị bền vững, làm cơ sở nhân rộng tái canh vùng cam Cao Phong nói riêng và cây ăn quả có múi trên địa bàn tỉnh nói chung.
Mô hình cánh đồng mẫu tái canh cây cam được triển khai tại cánh đồng khu 2, xã Cao Phong, với sự tham gia của 32 hộ dân đội sản xuất Bắc Phong thuộc Công ty TNHH MTV Cao Phong Hòa Bình, trên diện tích 13,98ha, thực hiện từ năm 2023 đến nay. Tham gia mô hình, các hộ dân được hỗ trợ 100% cây giống cam canh sạch bệnh; được cấp phân bón, thuốc bảo vệ thực vật; đồng thời được tập huấn, hướng dẫn kỹ thuật xử lý đất, trồng, chăm sóc và phòng trừ dịch hại trên cây cam.
Trong quá trình triển khai, Chi cục Trồng trọt và Bảo vệ thực vật đã chủ động lựa chọn hộ tham gia, địa điểm xây dựng mô hình; xác định giống cam phù hợp; tiến hành lấy mẫu đất, mẫu cây để phân tích. Toàn bộ diện tích đất thực hiện mô hình đều được xử lý nhằm tiêu diệt tồn dư nấm bệnh, rệp sáp và tuyến trùng hại rễ trước khi trồng tái canh. Song song với đó, tổ chức các lớp tập huấn, hướng dẫn cải tạo đất, tổ chức sản xuất tái canh cây có múi; tuyên truyền, nâng cao nhận thức về thu gom, xử lý bao gói thuốc bảo vệ thực vật cho các hộ tham gia. Đề án cũng nhận được sự quan tâm, hỗ trợ tích cực từ tỉnh và sự đồng hành của các chuyên gia đến từ Viện Bảo vệ thực vật, Viện Nông hóa thổ nhưỡng… thuộc Bộ Nông nghiệp và Môi trường.
Thực hiện tái canh cây cam nhằm nâng cao chất lượng sản phẩm và phát triển bền vững vùng cam (Người dân tham quan, trải nghiệm sản phẩm cam tại Lễ hội Cam Cao Phong năm 2025)
Ông Nguyễn Hồng Yến - Chi cục trưởng Chi cục Trồng trọt và Bảo vệ thực vật cho biết: Trong quá trình triển khai mô hình vẫn gặp một số khó khăn như: người dân chưa thấy rõ hiệu quả trước mắt của việc xử lý đất bằng chế phẩm sinh học nên còn băn khoăn; sự phối hợp của một số đơn vị chưa thật sự chặt chẽ; nguồn nước tưới cho cây cam còn hạn chế, nhiều hộ phải sử dụng nước sinh hoạt dẫn từ khu dân cư vào vườn với chiều dài đường ống từ 1.000 - 3.000 m. Tuy nhiên, sau 3 năm thực hiện, mô hình đã cho thấy những kết quả bước đầu tích cực; các hộ tham gia đã tuân thủ đúng quy trình kỹ thuật, vườn cam sinh trưởng tốt, tán rộng, cành nhánh phân bố đều, lá xanh bóng.
Trên cơ sở kết quả đạt được, thời gian tới Chi cục Trồng trọt và Bảo vệ thực vật tiếp tục nghiên cứu, tham mưu UBND tỉnh, HĐND tỉnh ban hành các đề án, nghị quyết mới về tái canh cây cam, phục vụ phát triển cây cam bền vững và nâng cao chất lượng nông sản. Đồng thời, phối hợp với các địa phương khuyến khích người dân đẩy mạnh ứng dụng khoa học, kỹ thuật vào sản xuất theo tiêu chuẩn VietGAP, GlobalGAP; kiên định hướng sản xuất xanh, sạch, tăng cường sử dụng dùng phân bón hữu cơ, thuốc bảo vệ thực vật vi sinh; thúc đẩy liên kết sản xuất, chế biến và tiêu thụ sản phẩm; hỗ trợ chuyển giao công nghệ bảo quản, chế biến quả có múi.
Cùng với đó, tỉnh tăng cường hỗ trợ cấp và quản lý mã số vùng trồng; thúc đẩy đàm phán mở cửa thị trường xuất khẩu cây ăn quả có múi; đầu tư hạ tầng giao thông, điện, nước phục vụ vùng chuyên canh; đồng thời đẩy mạnh xúc tiến thương mại, kết nối các vùng sản xuất lớn với doanh nghiệp chế biến, xuất khẩu, từng bước nâng cao giá trị và sức cạnh tranh cho sản phẩm cam trên thị trường trong nước và quốc tế.
Nguồn: PhuthoPortal