Đối ngoại nhân dân trong đường lối đối ngoại của Đảng
Đối ngoại nhân dân là bộ phận cấu thành quan trọng của mặt trận ngoại giao nước nhà, góp phần thực hiện nhiệm vụ, đường lối đối ngoại của Đảng và Nhà nước ta, phục vụ sự nghiệp cách mạng Việt Nam. Trong thời kỳ đấu tranh giải phóng dân tộc, công tác đối ngoại nhân dân dưới sự lãnh đạo của Đảng đã tạo nên mặt trận đoàn kết rộng rãi chưa từng có của nhân dân thế giới ủng hộ cuộc kháng chiến chống Mỹ của nhân dân ta, đóng góp to lớn vào thắng lợi cuối cùng của sự nghiệp thống nhất đất nước.
Ngày nay, trong điều kiện mới, nhiệm vụ mới, đối ngoại nhân dân tiếp tục khẳng định vai trò quan trọng, phục vụ đắc lực công cuộc đổi mới đất nước. Năm 1994, trước những đòi hỏi của sự nghiệp đổi mới và nhằm thực hiện chủ trương đa dạng hóa, đa phương hóa quan hệ quốc tế, Ban Bí thư Trung ương Đảng (khóa VII) đã ban hành Chỉ thị số 44-CT/TW về "Mở rộng và đổi mới hoạt động đối ngoại nhân dân". Qua hơn 16 năm thực hiện Chỉ thị số 44-CT/TW, công tác đối ngoại nhân dân đã có những chuyển biến tích cực và đạt được nhiều kết quả, góp phần quan trọng vào việc giữ vững môi trường hòa bình, ổn định, mở rộng quan hệ hữu nghị, hợp tác, tạo điều kiện quốc tế thuận lợi cho công cuộc đổi mới, công nghiệp hóa và hiện đại hóa đất nước, xây dựng và bảo vệ Tổ quốc, nâng cao vị thế và uy tín của nước ta trên trường quốc tế, góp phần xây dựng lòng tin và hiểu biết lẫn nhau giữa nhân dân Việt Nam và bạn bè quốc tế.
Lực lượng tham gia hoạt động đối ngoại nhân dân không ngừng được mở rộng, phát triển nhanh về số lượng và được nâng cao một bước về chất lượng. Từ 150 tổ chức vào năm 1994, đến nay có trên 400 đoàn thể và tổ chức nhân dân ở Trung ương (nòng cốt là Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, Hội Liên hiệp Phụ nữ Việt Nam, Hội Nông dân Việt Nam, Tổng Liên đoàn lao động Việt Nam, Hội Cựu chiến binh Việt Nam, Đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh, Liên hiệp các tổ chức hữu nghị Việt Nam, v.v...) và hơn 3.000 tổ chức ở các địa phương.
Nội dung, phương thức, lĩnh vực, địa bàn hoạt động và đối tác quan hệ trên kênh đối ngoại nhân dân ngày càng phong phú, đa dạng, góp phần hình thành và từng bước mở rộng mạng lưới bạn bè thế giới, đối tác quốc tế; tranh thủ được nguồn lực quốc tế, đóng góp vào việc phát triển kinh tế - xã hội, tuyên truyền, quảng bá về đất nước và con người Việt Nam; tích cực tham gia cuộc đấu tranh trên lĩnh vực dân chủ, nhân quyền, dân tộc, tôn giáo, chống âm mưu "diễn biến hòa bình" của các thế lực thù địch; bày tỏ tình đoàn kết quốc tế với bạn bè truyền thống và nhân dân thế giới, góp phần vào cuộc đấu tranh chung vì hòa bình, độc lập, dân chủ và tiến bộ xã hội.
Những thành tựu của công tác đối ngoại nhân dân năm 2010 là minh chứng rõ nét cho sự phát triển mạnh mẽ của lĩnh vực này trong những năm gần đây. Trong bối cảnh khó khăn do sự tác động của khủng hoảng kinh tế thế giới, Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, các đoàn thể và các tổ chức nhân dân đã nỗ lực tổ chức nhiều hoạt động phong phú, thiết thực, như: tuyên truyền về những thành tựu đổi mới của đất nước và công tác chuẩn bị Đại hội XI của Đảng; kỷ niệm năm chẵn thiết lập quan hệ ngoại giao với các nước; tổ chức các hoạt động bên lề các hội nghị ASEAN, góp phần vào thắng lợi quan trọng trong năm Việt Nam làm Chủ tịch ASEAN; tổ chức và tham gia nhiều hoạt động lớn, có tiếng vang như Liên hoan hữu nghị thanh niên Việt - Trung, Festival thanh niên và sinh viên thế giới lần thứ XVII v.v...; tổ chức nhiều hoạt động nhân những ngày lễ lớn của đất nước; tranh thủ viện trợ phi chính phủ nước ngoài (giải ngân năm 2010 vượt năm 2009, đạt hơn 280 triệu USD). Những hoạt động đó đã góp phần quan trọng tăng cường hữu nghị giữa nhân dân ta với nhân dân các nước, thiết thực đóng góp cho sự nghiệp phát triển kinh tế - xã hội của nước nhà.
Thực tiễn hoạt động đối ngoại nhân dân những năm qua và yêu cầu công tác đối ngoại nhân dân trong những năm tới cho thấy, hoạt động đối ngoại của các đoàn thể, tổ chức nhân dân, một mặt, cần chủ động hơn, linh hoạt hơn và thiết thực hơn; mặt khác, phải rất coi trọng sự phối hợp chặt chẽ giữa các bộ phận trong hệ thống đối ngoại nhân dân. Các cấp ủy, chính quyền cần nhận thức đầy đủ hơn vị trí, vai trò của đối ngoại nhân dân, tạo điều kiện cần thiết, thỏa đáng cho các đoàn thể và các tổ chức nhân dân hoạt động.
Những thay đổi và bất ổn đang tiếp diễn tại nhiều nơi trên thế giới cho thấy, tình hình chính trị, an ninh thế giới sẽ còn diễn biến phức tạp, khó lường. Các nước lớn cạnh tranh gay gắt ở các địa bàn chiến lược nhằm xác lập trật tự thế giới mới. Cuộc đấu tranh của nhân dân thế giới vì dân sinh, dân chủ và tiến bộ xã hội phát triển mạnh mẽ; phong trào hòa bình tiếp tục có bước phát triển với nhiều nội dung, phương thức hoạt động mới. Về phía Việt Nam, hoạt động đối ngoại nhân dân sẽ tăng mạnh về số lượng, phong phú, đa dạng về nội dung, hình thức, tác động ngày càng lớn đến các mặt của đời sống xã hội và lợi ích quốc gia. Các thế lực thù địch tiếp tục lợi dụng vấn đề dân chủ, nhân quyền, dân tộc, tôn giáo để xuyên tạc, chống phá chế độ xã hội chủ nghĩa và đường lối đổi mới của đất nước ta. Do đó, đẩy mạnh công tác đối ngoại nhân dân là trực tiếp hạn chế và đẩy lùi hoạt động của các thế lực thù địch.
"Coi trọng và nâng cao hiệu quả của công tác ngoại giao nhân dân" là định hướng đúng đắn của Đại hội Đảng lần thứ XI, nhằm phát huy hơn nữa vai trò của đối ngoại nhân dân trong sự nghiệp đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước. Để góp phần thực hiện thắng lợi Nghị quyết Đại hội XI của Đảng, công tác đối ngoại nhân dân cần quán triệt chủ trương "triển khai đồng bộ, toàn diện hoạt động đối ngoại; chủ động và tích cực hội nhập quốc tế", thực hiện nhất quán đường lối đối ngoại độc lập, tự chủ, hòa bình, hợp tác và phát triển, chính sách đối ngoại rộng mở, đa phương hóa, đa dạng hóa các quan hệ quốc tế theo phương châm "chủ động, linh hoạt, sáng tạo và hiệu quả" trong công tác đối ngoại nhân dân.
Công tác đối ngoại nhân dân là nhiệm vụ của cả hệ thống chính trị và của toàn dân, mà nòng cốt là Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, các đoàn thể và các tổ chức nhân dân; hoạt động trên nguyên tắc bảo đảm sự lãnh đạo thống nhất của Đảng, sự quản lý tập trung của Nhà nước. Sự phối hợp chặt chẽ giữa đối ngoại nhân dân với đối ngoại của Đảng và ngoại giao Nhà nước, tạo thành sức mạnh tổng hợp của mặt trận đối ngoại. Do tính đặc thù, hoạt động đối ngoại nhân dân rất phong phú, đa dạng.
Những trọng tâm trong hoạt động đối ngoại nhân dân hiện nay
Để đáp ứng yêu cầu, nhiệm vụ mới, trọng tâm trong hoạt động đối ngoại nhân dân tập trung vào những nội dung chủ yếu sau:
- Quán triệt, cụ thể hóa Nghị quyết Đại hội XI của Đảng vào công tác đối ngoại nhân dân. Bộ phận làm công tác đối ngoại nhân dân cần tổ chức nghiên cứu kỹ, nắm chắc chủ trương, đường lối, phương châm, mục tiêu, giải pháp của công tác đối ngoại làm nền tảng cho công tác nghiên cứu, tham mưu, tổ chức thực hiện đối ngoại nhân dân; đồng thời cụ thể hóa Nghị quyết phù hợp với lĩnh vực, đối tác, đối tượng của đoàn thể, tổ chức mình trên tinh thần bảo đảm nguyên tắc và phát huy mạnh mẽ tính chủ động, tích cực, linh hoạt của đối ngoại nhân dân.
- Đẩy mạnh và nâng cao chất lượng công tác thông tin tuyên truyền đối ngoại và thông tin trong nước. Chủ động tuyên truyền rộng rãi về những thành tựu mà đất nước đạt được sau 25 năm đổi mới, 20 năm thực hiện Cương lĩnh xây dựng đất nước trong thời kỳ quá độ lên chủ nghĩa xã hội, kết quả Đại hội XI của Đảng, nhằm tăng cường sự đồng tình và ủng hộ của nhân dân thế giới đối với sự nghiệp đổi mới, công nghiệp hóa, hiện đại hóa của Đảng và nhân dân ta, quảng bá hình ảnh đất nước, con người Việt Nam, chống lại sự xuyên tạc của các thế lực thù địch, ngăn chặn và giảm thiểu những nhận thức lệch lạc về Việt Nam.
- Hoạt động đối ngoại nhân dân cần chuyển mạnh theo hướng chú trọng tính hiệu quả và chiều sâu, nhằm tăng cường quan hệ hữu nghị giữa nhân dân Việt Nam với nhân dân các nước. Đây cần xem như là yếu tố nền tảng trong quan hệ đối ngoại. Ưu tiên phát triển quan hệ với nhân dân các nước Lào, Trung Quốc, Cam-pu-chia đi vào chiều sâu, củng cố quan hệ với nhân dân các nước ASEAN, các nước bạn bè truyền thống, đồng thời thúc đẩy, tăng cường đối ngoại nhân dân với các nước lớn, các đối tác quan trọng, tích cực ủng hộ các lực lượng tiến bộ trên thế giới.
- Nâng cao chất lượng hoạt động tại các cơ chế, các diễn đàn đa phương, chú trọng một số lĩnh vực như hòa bình, an ninh, chủ quyền biển đảo, bảo vệ môi trường, chất độc da cam; thực hiện tốt sự phối hợp giữa các tổ chức nhân dân trong hoạt động đa phương nhằm bảo vệ lợi ích dân tộc và an ninh, chủ quyền quốc gia, đồng thời góp phần vào cuộc đấu tranh chung vì hòa bình, độc lập dân tộc, dân chủ và tiến bộ xã hội. Tăng cường công tác nghiên cứu về các đối tác và vấn đề hợp tác liên quan tới tôn giáo, nhân quyền, pháp luật, báo chí, để chủ động hơn trong đấu tranh chống những luận điệu xuyên tạc chủ trương và đường lối của Đảng và Nhà nước; nâng cao năng lực tham mưu, góp ý kiến vào việc hoạch định chủ trương, chính sách có liên quan của Đảng và Nhà nước.
- Chủ động tăng cường công tác vận động viện trợ và nâng cao hiệu quả hợp tác với các tổ chức quốc tế, các tổ chức phi chính phủ nước ngoài, tranh thủ sự giúp đỡ của bạn bè quốc tế về các nguồn lực góp phần xóa đói, giảm nghèo, phát triển kinh tế - xã hội, ứng phó với thiên tai, giải quyết vấn đề môi trường; chú trọng tranh thủ sự giúp đỡ về kiến thức, kinh nghiệm và đào tạo nhân lực.
- Tăng cường công tác lãnh đạo, chỉ đạo, kiểm tra, giám sát, phối hợp thông tin nhằm nâng cao hiệu quả hoạt động đối ngoại của các đoàn thể và tổ chức nhân dân. Theo đó, việc ban hành một văn bản mới chỉ đạo công tác đối ngoại nhân dân, nhằm cụ thể hóa Nghị quyết Đại hội XI của Đảng là rất cần thiết, đáp ứng đòi hỏi của tình hình và nhiệm vụ mới của đất nước. Mặt khác, cần coi trọng việc kiện toàn, củng cố và phát triển bộ máy cán bộ làm công tác đối ngoại nhân dân, đặc biệt chú trọng công tác đào tạo, bồi dưỡng đội ngũ cán bộ chuyên trách có phẩm chất, năng lực đáp ứng yêu cầu ngày càng cao của công tác đối ngoại. Đồng thời, quan tâm thỏa đáng về điều kiện, cơ sở vật chất, phương tiện làm việc, bảo đảm hiệu quả hoạt động đối ngoại nhân dân ngày càng tốt hơn./.
Theo Bienphongvietnam.vn