Cũng theo ghi chép trong Quốc sử tạp lục, tháng Mười, người Việt lại chế thêm một chiếc tàu máy lớn, phí tổn hơn 11 ngàn quan tiền. Vua Minh Mạng truyền rằng: tàu này mua bên Tây cũng được, nhưng muốn khiến cho công tượng nước ta tập nghề máy móc, vậy nên không kể phí tổn.
Thời Pháp thuộc, ông Bạch Thái Bưởi khởi nghiệp chạy tàu thủy khi các hãng của Pháp và Hoa đang hùng mạnh. Ông cho người đến các bến tàu thuyền diễn thuyết, hô hào. Trên mỗi chiếc tàu ông cho dán dòng chữ “Người ta thì đi tàu ta” và treo một cái ống để ai đồng tình thì bỏ tiền vào ống tiếp sức cho chủ tàu cạnh tranh với người Pháp, người Hoa. Khách đi tàu của ông ngày một đông hơn, cuối cùng nhiều chủ tàu Pháp, Hoa phải bán lại tàu cho Bạch Thái Bưởi.
 

Năm 1915, Bạch Thái Bưởi mua lại xưởng đóng tàu của Marty ở Hải Phòng. Ngày 7/9/1919, tại Cửa Cấm, Hải Phòng, ông đã hạ thủy chiếc tàu Bình Chuẩn hoàn toàn do người Việt thiết kế, thi công. Tàu dài 42 m, rộng 7,2 m, cao 3,6 m, trọng tải 600 tấn, chạy bằng hơi nước, vận tốc đạt 8 hải lý/giờ. Tàu Bình Chuẩn chạy chuyến đầu tiên từ Hải Phòng, cập bến Sài Gòn ngày 7/9/1920 trong sự đón chào cổ vũ của giới công thương và đông đảo người dân Sài Gòn. Lúc cao điểm, Bạch Thái Bưởi có 30 chiếc tàu lớn nhỏ, được đặt tên Hồng Bàng, Lạc Long, Trưng Trắc, Trưng Nhị…thể hiện lòng tự tôn của người Việt. Bạch Thái Bưởi được người Việt yêu mến gọi là “Vua tàu thủy, bậc anh hùng kinh tế”.
Cùng bị Nhật chiếm đóng trước đây, nhưng ở Trung Quốc và Hàn Quốc hiện nay, trên đường không có xe thương hiệu Nhật chạy nhiều như ở Việt Nam. Lịch sử ghi nhận trước những năm 1960, Hàn Quốc là nước nghèo nhất thế giới. Năm 1968, Tổng thống Park Chung Hee ban hành Hiến chương Giáo dục với “Phát triển tinh thần quốc gia” trở thành mục tiêu của hiện đại hóa. Theo Tony buổi sáng, người Hàn Quốc, dù dân thường hay sếp lớn, tất tật mọi thứ họ dùng phải là Made in Korea, dù thập niên 70, sản phẩm còn xấu xí và đầy lỗi. Nếu người tiêu dùng không ủng hộ sản phẩm nhem nhuốc của thời khởi nghiệp thì doanh nghiệp Hàn Quốc làm sao tồn tại để có sản phẩm tinh xảo như bây giờ ?
Ngày 6/3/2019 vừa rồi, chiếc ô tô đầu tiên của người Việt sản xuất VinFast chạy thử phiên bản thương mại. Bước vào thị trường ô tô hiện đại, phải cạnh tranh với những người khổng lồ như Kia, Huyndai của Hàn Quốc; Toyota, Honda của Nhật Bản …, VinFast của Việt Nam sẽ làm thế nào để vươn lên, giữ được thương hiệu Việt ? Đây là lúc rất cần tinh thần mà nhà tư sản dân tộc Bạch Thái Bưởi đã kêu gọi từ những năm đầu thế kỷ 20.
 “Người ta thì đi tàu ta”, đó là thông điệp hướng đến khách hàng. Còn với nhà sản xuất thì sao ? Gần đây, có một câu ca dao cải biên “Ta về ta tắm ao ta, phải trong không đục ao nhà mới hơn”. Cho nên, cùng với khẩu hiệu vận động khách hàng “Dùng hàng Việt là yêu nước”, các doanh nhân cũng cần có tinh thần “Sản xuất hàng Việt chất lượng cao, giá cạnh tranh là yêu nước”. Đây cũng là vấn đề cốt tử của thành công trong hội nhập và phát triển.  

                                                               Dư Hồng Quảng